از حرفه ای که من دنبال میکنم – روز هفتاد و هشتم

واژه سگ مراقب یا watchdog را که ژورنالیست ها برای خود برگزیده اند، در حقیقت به مکتبی از ژورنالیسم تعلق میگیرد بنام Watchdog Journalism که برای مقابله با نوعی ژورنالیسم فرمایشی و حکومتی شکل گرفته که به آن به طعنه،Lapdog Journalism گفته میشود، یعنی سگی که روی دامان صاحبش جا خوش کرده است و معمولا حوصله پارس ندارد، و نظیرش را قطعاً در بسیار سرزمین ها به وفور مشاهده میکنید.
اینگونه روزنامه نویسی که امروز بصورت روزانه نویسی در رسانه های گروهی و وب سایت ها و بلاگ های شخصی متحول شده است، هنوز ملهم از اصول اولیه ایست که پدران بانی این سرزمین بر آن اصرار میورزيدند. آنچه از آغاز حیات مستقل این سرزمین بعد از انقلاب آمریکا و اعلام موجودیت سرزمین مستقل آمریکا در سال ۱۷۷۶ پدران بانی پیوسته از آن بیم داشته اند و بحق هم بیم داشته اند، سوء استفاده دولت و قدرتمندان از قدرتی است که به آنان از سوی ملت داده شده است. این قدرت زور بازو نیست که با دمبل زدن و ورزش کردن بدست آورده باشی. این قدرت مهارت بازیگری فوتبال و بسکتبال نیست که با تمرین و استعداد خود بدست آورده و بخواهی به نفع خود از آن بهره بری. این قدرت که ترا در جایگاهی حتی به والائی ریاست جمهوری رسانده قدرت تو نیست، این قدرت مجتمع مردم است که با رای خود ترا در این مکان نشانده اند، و تو این قدرت را تنها میتوانی در خدمت باین مردم صرف کنی و نه خود و گروه و دسته های دور و برت.
پدران بانی این سرزمین که در یک موقعیت بسیار خاص تاریخ بشریت در این مکان، آمریکا، روزگار در کنار هم قرار داده بودشان، به این وسوسه سوء استفاده از قدرت قدرتمند نیک آگاه بودند و مکانیزم مراقبت از رفتار قدرتمند را بجز در آزادی بیان و آزادی مطبوعات در هیچ جای دیگر بیهوده نجستند. و اینچنین است که مطبوعات در آغاز که امروز در قالب های متحول تر بنام Media خوانده میشود این آزادی را یافت که آنچه را می بیند به مردم بگوید.
اما در عمل از آنجا که هیچکس کامل نیست ژورنایسم هم، حتی در سرزمین آمریکا راه و بیراهه های فراوانی را رفته و بسیار اتهامات نیز بر آن وارد شده است مثل جامعه را به سوی هدف مورد نظر خود سوق دادن که حکایتی دیگر است و بموقع با تو خواهم گفت. اما همین ژورنالیسم آزاد همچنین بهره مند از انسان های با اندیشه، والا و هوشمندی شد که در طول سالها و دهه ها همچنان در تلاشند تا مدلی بی نقص تر از ژورنالیسم عرضه و آموزش دهند. آنچه در آغاز و تا کنون اصل اساسی این ژورنالیسم آزاد بوده، اصلیست بنام Social responsibility یا «مسئولیت اجتماعی» که من روزنامه نویس یا خبرنگار یا نویسنده این بلاگ وقتی حرفی را میزنم، مسئولیت اجتماعی آنرا نیز درک کرده و پیش از راندن قلم به خود همان حرفی را بزنم که به صاحب قدرت میزنم که قدرت توی نویسنده این سطور نیز ناشی از قدرت خوانندگان این سطور است و تو در برابر آنان که برایشان مینویسی یا میگوئی، مسئولی. درست مثل صاحب قدرتی که قدرتش از مردم نشات میگیرد.
و در عمل اینک واژه دیگری نیز در ژورنالیسم مورد استفاده قرار میگیرد و آن Attackdog Journalism است یعنی سگ هاری که پاچه همه کس را میگیرد، یا بدستور کسی یا گروهی ذینفع ماموریت پاچه مردم گرفتن را پیدا می کند.
ژورنالیست یا روزنامه نگار امروز باید با هر خطی که می نویسد و هر کلامی که میگوید مراقب باشد که نه به سگ خوابیده روی دامان صاحب Lapdog Journalist و نه به Attackdog Journalist تبدیل شود، او باید دقیقاً چون سگ مراقب و بی طرفی عمل کند Watchdog Journalist که نانش را جامعه او میدهد و نه این و نه آن.